door
Zo zitten we met familie en vrienden aan een kerstmaal in Nederland en zo zijn we weer thuis en staan we oliebollen te bakken in onze tuin op Kythira. Bij terugkomst was het stralend weer en verdwenen de 120 oliebollen op de laatste dag van het jaar als sneeuw voor de zon. Laat die maar rollen bij vrienden en bekenden die even langs kwamen voor een hapje en een drankje. Een lekkere traditie en zonder beperkende coronaregels dit jaar.
Nederlandse oliebollen zijn te vergelijken met Griekse ‘loukoumades’. De eveneens gefrituurde balletjes zijn alleen veel kleiner en zoeter want de suikersiroop druipt er letterlijk vanaf. De traditie wil dat deze lekkernij als dessert wordt gegeten op ’tsiknopempti’. Om precies te zijn op donderdag 11 dagen voor Schone Maandag wanneer het vasten begint.
Het is bizar mooi weer en daardoor was de nieuwjaarsduik op 1 januari een makkie. Met nog altijd een zee temperatuur van dik 18 graden (zo werd me verteld) konden we het zomaar tien minuten zwemmend volhouden. Herboren lieten we ons opdrogen in het warme zonnetje. Wintersgeluk!
Een Griekse traditie tijdens deze eerste week van het nieuwe jaar is het verdelen van de ‘vassilopita’ de Griekse nieuwjaarscake. Dit jaar bij de buurvrouw thuis. Samen hebben we alle stukken verdeeld en ons eigen stukje opgegeten. Voorzichtig proeven want voor je het weet heb je iets hards tussen je kiezen: de ‘flouri’ – munt. Wij hadden muntloze stukjes maar wie o wie heeft het puntje met het muntje? Die kan rekenen op een jaar met veel geluk.
Op 6 januari is de ‘epifani’ dag en markeert de doop van Christus in de Jordaan. Op die dag staan er vele Grieken wel ergens in het (buiten)land op een kade of strand om de zegening van de zee mee te maken. Ook wel ‘Theofania’ genoemd – God verschijnt in het licht. Sommige zullen het koude water ingaan om het door de priester in het water gegooide kruis op te duiken. Degene die dat lukt krijgt de ‘eunoia’ – de genade van God voor het hele jaar.
Op Kythira wordt er jaarlijks op diverse plekken de ‘epifani’ gevierd. In Kapsali, Avlemonas, Diakofti, Agia Pelagia en Platia Ammos. Veelal wordt het kruis-gooi-moment voorafgegaan door een kerkdienst. Na de dienst wandelt de priester, met zijn gevolg, naar de kade en zegent ondertussen de huizen. Dit jaar waren er veel kruis duikers, wel 3 tot 4 per dorp. Aangetrokken door het zonnige weer natuurlijk of is de beleving van dergelijke tradities minder ‘stom’ geworden onder de Griekse jongelui? Ik kan me een jaar herinneren dat de priester zelf het kruis uit het water moest halen. Nee, niet met een duik maar gewoon aan het touwtje trekken. Veelal maken wij van de gelegenheid gebruik om met een aantal vrienden te gaan lunchen aan zee en (nogmaals) te klinken op het nieuwe jaar.
We wensen je een jaar vol met mooie tradities en veel nieuwe ervaringen die overigens ook weer een traditie kunnen worden. Gelukkig 2023! Καλή χρονιά!
Albert&Anita
