Gluren bij de buren op Kreta

 

“Gaan jullie naar Kreta?” Het leverde ons heel wat verraste en vooral verbaasde gezichten op. Wij gaan zelfs in januari naar Kreta en dat maakte de verbazing compleet.
Aldus geschiedde.
Het grote buureiland Kreta lokt en lonkt al jaren. Niet in het minst vanwege enthousiaste Kretenzers die we met enige regelmaat als gast hebben. Ook de vele andere gasten, Griekenland liefhebbers, die een vakantie op Kythira met Kreta combineren. Dat roept om een buur(t)onderzoek.

 

 

Het was in januari geheel niet toeristisch. Viel om die reden het Lassithi plateau in het Dikti gebergte een beetje tegen? Het hoogtepunt aldaar was de geboortegrot van Zeus in de Ditktion grot. Het was spectaculair maar ook koud en nat wat wil je op 1000 meter hoogte. En het is winter!

 

De steden Chania, Rethymno en Iraklion vonden wij heel stads en om die reden erg leuk terwijl daar de meningen nogal over verdeeld zijn. Iraklion is de vijfde grootste stad in Griekenland! En net als Athene heeft het een dorps karakter. Grote Griekse steden in de winterstand, zonder de dol-dwaze-zomer-gekte. Terrasjes genoeg met warmte blowers en als het regende dan liep er wel iemand rond die paraplu’s verkocht voor een paar euro per stuk.

 

 

Onze tocht begint in Chania. Drie nachtjes in het geweldige hotel Fatma in het oude centrum. De charmante eigenaresse Marianne kent de leukste eetgelegenheden. Origineel Grieks eten tussen de lokale bevolking. Na elk maal komt er een flesje raki, tispouro noemen we dat op Kythira, op tafel! En een zalig toetje. Voor je het weet heb je twee van die glaasjes achterover geslagen. De fles wijn bij het eten tezamen met de raki zorgen voor een lichte tred terug naar het hotel maar voor een zware, de eerste uren van de volgende dag. Flink doorwandelen dan maar door al die pittoreske steegjes in de oude stad.

 

 

Na Chania vertrokken we richting het Zuiden, op naar het dorpje Sivas. Met een taverna een supermarkt en een kafeneon. Ha, dat klinkt als Aroniadika (ons dorp op Kythira). Om die reden ook bewust gekozen? Ja zeker, eens kijken hoe dat bevalt om in een dorpje te wonen als toerist. Na een auto reis van vijf uur, deels door het Idi gebergte, komen we aan in Sivas. We worden allervriendelijkst ontvangen door de eigenaren Manolis en Agapi. De raki staat al klaar. Nou vooruit dan maar en na een paar glaasjes zit iedereen nog lekker. Ik kondig aan dat ik mijn tas maar eens ga uitpakken anders zitten we hier over een paar uur nog steeds en dan druipen we raki. De eigenaren gaan fruit plukken en zullen ons ook wat brengen. En of we daarna nog een koffie met ze willen drinken in het kafeneon? Manolis zijn oom is de eigenaar. Na twee uur zijn ze terug met tassen vol sinaasappelen en mandarijnen. We zijn allemaal weer helder en hebben zin aan een koffie. Op naar het kafeneon. Die koffie hebben we nooit geproefd, wel de raki!

 

 

De volgende ochtend wrijven we ons de raki eens uit de ogen en genieten we van het uitzicht.

 

 

We kijken uit op de Messara vlakte en gaan wandelend de buurt ontdekken. Op naar Phaestos een van de belangrijkste Minoïsche paleizen van Kreta (ca. 1900 v Chr) in antieke tijden. We stippelen een route uit dwars door olijfboomgaarden, waar nog flink geplukt wordt, en bereiken met een behoorlijke omweg ons doel. Maar het is het waard! De Engelse informatieborden helpen geweldig om dit paleis van 4000 jaar geleden te doorgronden. Een paar dagen later maken we een soortgelijke wandeling naar Agia Triada, een Minoische villa. Iets minder indrukwekkend als Pheastos. Het maakt het plaatje uit die periode wel compleet. Het paleis in Pheastos, een villa voor een belangrijk persoon in Agia Triada en de Minoïsche nederzetting op het strand van Kommos, vermoedelijk de havenplaats van Phaestos. In Kommos was het archeologische gebied afgesloten maar een strandwandeling maakte alles goed. Dat deed men vast 4000 jaar geleden ook al.

 

 

Na eeuwen van vechten en landjepik is Pheastos in handen gevallen van de bewoners van Gortys, zo rond de 2e eeuw voor Chr. En zo werd Gortys de hoofdstad van de inmiddels Romeinse provincie Kreta. Beroemd zijn ”De wetten van Gortys” van ca 500 voor Christus. Gebeiteld in steen. De wetten hadden voornamelijk betrekking op huiselijke zaken zoals het huwelijk, echtscheiding, adoptie(?!) etc. De welvaart hield aan tot de 7e eeuw na Christus. Toen werd het overvallen door Arabieren en daarna is het nooit meer opgebouwd. In de glorie tijd van Gortys fungeerde Mattala als havenplaats, gelegen naast Kommos. Mattala is het bekende hippie strand uit de jaren 60 van de vorige eeuw! Nu volledig verpest door de commercie.

 

 

 

Ons huurhuis in Sivas van AgapiHolidayHouse. Een heerlijk comfortabel huisje waar we zelfs langer zijn gebleven dan in eerste instantie de bedoeling was. Het was zo heerlijk rustig en ontspannen ‘wonen’ in dit dorpje omgeven door olijfboomgaarden. Zelfs een hele dag ’thuis’ blijven, op de beruchte verkiezingsdag, was aangenaam.

 

 

Het is tijd voor wandeling door een kloof. Dat doe je, als je naar Kreta gaat. De Samaria kloof is gesloten maar dichterbij huis zijn er diverse te vinden. Na uren wandelen van berg naar berg, komt er weer een berg, en geen kloof. Zo verglijden de uren als vanzelf. Als we eindelijk bij de kloof aankomen is het al laat in de middag. We besluiten terug te gaan om te voorkomen dat we in het donker door de kloof terug moeten. Eigen schuld want we zijn gewoon te laat begonnen met deze wandeling. De raki vertraagd ons danig in de ochtenduren.

 

 

Een paar dagen later op naar een andere kloof. De Tripiti kloof.  Het vooruitzicht om even heerlijk te spartelen in zee op deze zonnige dag is erg aanlokkelijk. Aangekomen bij de kloof staat deze vol met water, met dank aan de overvloedige regen de dagen ervoor . De kloven hebben we verder maar gelaten voor wat het was.

 

 

Tijd om in de auto te stappen op zoek naar een authentieke pottenbakker. Er blijken vele te zitten in het dorp Trapsano.We puzzelen een route uit op de kaart en zijn uren onderweg. Uiteindelijk vinden we een leuke pottenbakker die toevallig net in de zomer van 2014 drie dagen op Kythira is geweest. Dan kom je wel aan de praat en voor we het weten zitten we middenin een politiek gesprek. Wij willen potten!

 

 

Zonder pot, maar wel met een bestellijst, rijden we door naar het Paleis van Knossos van ca 1700 voor Christus. Tussen 1900 en 1929 is het herbouwd door Sir Arthur Evans geheel naar eigen interpretatie. Het geeft ons een goed beeld en we snuiven de sfeer van lang vervlogen tijden op. Met nog slechts twee openingsuren wordt het een snelle ronde. Maar indrukwekkend is het zeker. Op de terugweg komen we weer langs dat mooie dorp, Archanes.

 

 

Eerder op de dag zijn we hier al een paar langs gekomen, op zoek naar de juiste route. We rijden het centrum in op zoek naar een (goedkope) zonnebril voor Albert en een supermarkt. Niet alleen van de buitenkant ziet het dorp er mooi uit maar zodra je door de straatjes rijdt heeft het een heel gemoedelijk sfeer. In de Chinese winkel, en die zijn er nog al wat op heel Kreta, vindt Albert zijn bril. “Tessela evlo, palakalo” Hè wat zegt hij nou? Denkt Albert. Dat duurt een seconde en dan ha: ‘Tessera evro'(vier euro)!! Mooi om een Chinees vloeiend Grieks te horen spreken met een chinees accent…

 

 

Het topbezoek aan Kreta begon met de prachtige autoroute naar het klooster Moni Prevelli door de schitterende Kourtaliotiko kloof. Waarbij je eerst het klooster Kato Moni Prevelli passeert. In de 17e eeuw is er een nieuw klooster gebouwd op een betere plek. Zodra je de heuvelrug over bent weet je waarom en zie je het klooster Piso Moni Prevelli al liggen dichtbij zee. Er zijn sowieso heel veel kloosters op het eiland. Echt de moeite waard om naar binnen te lopen. Er was een klooster waar een non twee euro pp vroeg om de kerk te mogen binnengaan! En zo gidste ze ons langs alle iconen die aan de kerkmuren hingen. Het was steenkoud binnen wat haar totaal niet leek te deren. Helaas wilde ze niet met mij op de foto.

 

Kato Moni Prevelli met op de achtergrond de Kourtaliotiko kloof.

 

 

Het klooster Piso Moni Prevelli uit de late middeleeuwen, mét dierentuintje, heeft een belangrijke rol gespeeld bij de evacuatie van de geallieerden in WO II. Vlakbij ligt een wandelroute naar het strand met een palmenwoud in een kloof. Deze hele omgeving heeft de serene sfeer die we zochten.

 

 

 

Helemaal enthousiast na zo’n dagje rijden we door naar het stadje aan zee: Plakias. Voor een hapje en de zonsondergang. Zelfs het commerciële Plakias viel niet tegen behalve dan dat er niets open was. Eindelijk vinden we in een barretje een paar mannen achter een glaasje raki, uiteraard. Willen we wat eten? Dan is taverna Mariou in het gelijknamige dorp, een paar kilometer verderop een aanrader. En dat was ook zo! Een van de beste maaltijden die we gegeten hebben en zonder raki! Ze kunnen het wel (en wij ook).

 

 

 

Even verderop aan de Zuidkust, met weer een prachtige bergroute, ligt Frankokastelli (1371 na Christus) uit de Venetiaanse periode . Boven de ingang prijkt de Venetiaanse leeuw, op Kythira ook te vinden bij Kato Chora. Er zijn hier heel wat slachtingen geweest van Italianen, Grieken en Turken. Het ligt mooi aan zee in een verder saaie omgeving.

 

 

Het voormalige vissersdorpje Agia Galini, ten oosten van Moni Prevelli aan de zuidkust, kun je overslaan. Het is heel erg toeristisch, tenzij je daar van houdt natuurlijk, en het dorp zelf ligt achter een hoge rots. Het hele dorp ligt om die reden al vroeg in de schaduw. Wij willen licht en het liefst de zonsondergang. En het eilandgevoel. Daar waren we ook naar op zoek en vonden we in de omgeving van Plakias/Moni Prevelli, aan de zuidkust loodrecht onder Rethymno. Pas thuis, op Kythira, realiseer ik mij dat de ruige bergen op Kreta het uitzicht vaak belemmeren. Het voordeel is dat het fijne windblokkers zijn. Doe mij dan toch maar de lieflijke ronde heuvels van ons eiland tezamen met al die vergezichten die zorgen voor het ultieme eilandgevoel.

Kreta is groot, meer een land, met veel hoge bergen. Het barst van de archeologische opgravingen, je kunt er eindeloos wandelen en last but not least: een uitermate trotse bevolking. We gaan zeker nog een keertje terug: in de winter!

Albert&Anita

 

 

NB: BIZAR KRETA!!!

Wij keken onze ogen uit bij al die wonderlijk gevormde stammen van de olijfbomen op Kreta.

 

En oud dat sommige al zijn. Wel een paar duizend jaar volgens een toeristenboekje. Deze bomen stonden er al in de glorie tijd van Gortys en dan heb je het wel over 4000 jaar geleden. Daar willen wel even mee op de foto.

 

 

Wat dacht je van zo’n oude pilaar, omarmd door deze olijf.

 

 

En dan staan we zo ineens neer te kijken op een mega grote olijfboomgaard. Bomen vol met trossen olijven. Niet voor niets is Griekenland de derde grootste olijfolieproducent ter wereld.

 

 

Al wandelend door de olijfboomgaarden kwamen we deze reusachtige ‘spinnen’ tegen. Oftewel de waterleiding. Meer mensen, meer huizen, meer watervoorzieningen…alleen nog nooit zo gezien anders dan op Kreta.

 

 

Genoeg over de olijven tijd voor een regenboogje!!! Ja een heel kleintje dat kun je zien aan de auto en aan de grote kassen. We zijn weer in de buurt van Timbaki.

 

 

Op naar het strand. Kommos beach en nee we hebben niet gezwommen, het was te koud. Met dank aan de besneeuwde bergtoppen.

 

 

Verderop op het Kommos strand lagen deze stenen. Laag over laag en ze pasten perfect in elkaar. Moedertje natuur is goed bezig geweest.

 

 

Hoge bergen en diepe dalen en dan staat daar, ogenschijnlijk, in ’the middle of nowhere’ deze vrachtauto.

 

 

Het meest opmerkelijke dat we gezien hebben was deze stad in het water. We waren op weg naar het Lassithi plateau en toevallig keken we allebei opzij. Zagen we dat nu goed? Op de terugweg zijn we gestopt voor wat fotootjes. Thuis gekomen kreeg ik toevallig een paar dagen later een nieuwsberichtje van Parakalo over de zinkende stad Sfendyli uit 1577. Het wordt tot zinken gebracht ten gunste van de watervoorziening in oa Heraklion. De bewoners zijn gecompenseerd voor het verlies van de bezittingen maar zijn niet tevreden.